Pierwszy w historii motocykl BMW. Model R 32. Historia, zdjęcia, dane techniczne, opinie

Chociaż BMW jako producent motocykli dosyć mocno polaryzuje środowisko motocyklowe, to jest jednym z najbardziej wybitnych i zasłużonych dla rozwoju motoryzacji producentów motocykli na świecie. Dzisiaj myśląc o niemieckim potentacie mamy przed oczami najnowocześniejsze motocykle i samochody. Jednak czy wiecie jak powstał pierwszy motocykl BMW? Oto historia BMW R 32, czyli historia pierwszego motocykla BMW.

To nie jest przypadek, że o modelu R 32 piszemy akurat teraz. Nie wiem czy wiecie, ale BMW Motorrad obchodzi w 2023 roku stulecie swojej działalności! Przynajmniej w branży motocyklowej. Dokładnie w roku 1923 świat ujrzał pierwszy motocykl bawarskiego producenta – był nim właśnie bohater dzisiejszego artykułu, model R 32. Jednakże już wtedy na zbiorniku motocykla mogliśmy znaleźć charakterystyczny znaczek, czyli kręcące się śmigło. Oznaczało to nie mniej, nie więcej, że BMW już od jakiegoś czasu produkowało najróżniejsze maszyny – w tym samoloty. Takie postrzeganie logotypu przynajmniej mamy dzisiaj. Warto jednak wiedzieć, że BMW pochodzi z Bawarii, a flaga Bawarii jest niezwykle podobna do logotypu BMW. Przypadek? Nie sądzę.

Zanim przejdziemy do opowieści bezpośrednio dotyczącej modelu R 32, to musimy opowiedzieć o tle historycznym, które jest niezwykle istotne dla powstania motocykli pod banderą BMW. Tak naprawdę historia bawarskiego producenta sięga początków XX wieku (dokładnie BMW powstało 7 marca 1916 roku, chociaż bardziej adekwatny wydaje się rok 1917 – o tym za chwilę) i związana jest bezpośrednio z produkcją silników lotniczych. Jednak po zakończeniu I wojny światowej, na mocy Traktatu Wersalskiego, Niemcom zabroniono produkcji o militarnym charakterze, w to wliczała się oczywiście produkcja samolotów. To wszystko sprawiło, że BMW nie miało wyboru. Musieli obrać całkowicie nową strategię działania i przeprowadzić restrukturyzację swojej produkcji.

Produkcja silników (do różnych pojazdów), wydawała się najbardziej sensownym rozwiązaniem. Silniki samolotowe mieli obcykane, więc nie nic nie stało na przeszkodzie aby rozpocząć prace nad jednostkami napędowymi do innych pojazdów. Kamieniem milowym w działalności wytwórni było opracowanie dwucylindrowego silnika w układzie boxera o oznaczeniu M 2 B 15. Początkowo jednostkę napędową dostarczano na zasadach kooperacji do innych producentów (np. Victoria Werke AG), bo BMW nie produkowało motocykli jako takich. W końcu BMW zmieniło swoją strategię działania. Ówczesny dyrektor BMW Franz Josef Popp stwierdził, że jedyną drogą do potwierdzenia klasy silnika, jest produkcja motocykla od podstaw – według tej wizji, była to jedyna droga do przekonania świata o słuszności rozwiązania BMW.

Warto jeszcze przypomnieć przy okazji opisywania historii BMW, że początkowo, w roku 1916 firma nosiła nazwę pt. “Bawarska Fabryka Samolotów” (Bayerische Flugzeug Werke, w skrócie BFW), ale rok później, czyli w 1917 zmieniono nazwę na Bawarską Fabrykę Silników – Bayerische Motoren Werke, w skrócie BMW.

Zanim rozpoczęto produkcję pierwszego motocykla. Warto wiedzieć:

W oficjalnej historii BMW możemy znaleźć informacje dotyczące założycieli marki BMW, chociaż tak naprawdę powinniśmy w tym momencie mówić o Bayerische Flugzeug Werke, w skrócie BFW. Byli to Gustav Otto oraz Karl Rapp, którzy rozpoczęli działalność legendarnej marki, jednak interesowało ich tak naprawdę tylko lotnictwo. To właśnie wcześniej wspomniany Franz Josef Popp dokonał przewrotu i wywindował akcje firmy. Nie udałoby się to, żeby nie Friz (konstruktor) oraz Camillo Castiglionie, który był pierwszym akcjonariuszem i właścicielem przedsiębiorstwa.

Ważną zmienną w całej tej historii jest to, że Gustav Otto był synem Nikolausa Augusta Otto – nie wiem czy wiecie, ale to właśnie Nikolaus wynalazł silnik czterosuwowy o wewnętrznym spalaniu. To oznaczało, że Gustav nie był człowiekiem znikąd. Miał wszelkie podstawy, aby stać się osobą ważną w nadchodzącym ruchu motoryzacyjnym. Tak czy inaczej pasja do latania, solidne zaplecze biznesowe oraz świadomość zleceniodawców dot. pochodzenia Gustava Otto sprawiła, że miłość do latania szybko udało się bawarskiej ekipie przekuć w producenta samolotów, dostarczającego sprzęt dla wojska. Przemysł zbrojeniowy był w tamtych czasach naprawdę opłacalny. Przynajmniej do pierwszej wojny światowej.

Historia pierwszego motocykla BMW. Zanim powstały motocykle

Nie jest to jednak bajka, która kończy się szczęśliwie. Otto produkował samoloty o przeznaczeniu zwiadowczym i treningowym. Wygrany przetarg sprawił, że samolotem “AGO C.I” latał Królewski Bawarski Korpus Lotniczy. Szybko okazało się, że samolot nie spełnia założeń wojska i nie nadaje się do dalszej służby. Zakłady Gustava Otto wyprodukowały jeszcze kilka wersji swojego samolotu, ale w końcu sytuacje ekonomiczna przygniotła przedsiębiorstwo. Zakłady zostały wykupione przez konsorcjum, w którego skład wchodziły MAN AG oraz kilka banków. Inwestorzy przejmowali firmę Gustava z gotowym planem: już miesiąc po przejęciu na terenie zakładów działalność rozpoczęła spółka Bayerische Flugzeugwerke AG (czyli Bawarskie Zakłady Lotnicze SA).

Przeczytaj również:

Produkcję motocykla zlecono konstruktorowi, Maxowi Frizowi, który był człowiekiem z ogromnym doświadczeniem i wiedzą. To ciekawe, że to właśnie ten gość po raz pierwszy wsadził do motocykla BMW silnik, którego cylindry rozeszły się na dwie strony świata, a wał ułożony był wzdłużnie do linii motocykla. To w pewien sposób wymusiło umieszczenie skrzyni biegów w charakterystyczny sposób oraz sprawiło, że napęd Wałem Cardana znalazł się tutaj wręcz naturalnie. Mija sto lat, a motocykle BMW z serii R nadal wyglądają “podobnie”.

BMW R 32. Najważniejsze informacje:

1. BMW w roku 2023 obchodzi stulecie produkcji motocykli. Pierwszy motocykl powstał w roku 1923.
2. BMW R 32 posiadało dwucylindrowy, chłodzony powietrzem i olejem silnik o pojemności 494 cm3 i rozwijało moc na poziomie 8.5 KM
3. Motocykl rozpędzał się do zawrotnej jak na tamte czasy prędkości 95 km/h.
4. BMW nie było pierwszym producentem montującym do motocykla silnik boksera o ułożeniu wzdłużnym (wał pracuje wzdłużnie do linii motocykla). Wcześniej, brytyjski producent, firma ABC produkowała motocykl o pojemności niecałych 400 cm3.
5. Zaledwie rok po premierze, motocykl BMW wystartował i wygrał zawody w Mittenwald w Alpach bawarskich.
6. BMW R 32 produkowano od 1923 roku do 1926. W tym czasie powstało 3090 sztuk.

Fakty pozostają takie, że BMW R 32 jest jednym z najważniejszych i najbardziej znanych motocykli w historii marki BMW. To właśnie ten motocykl przyczynił się do stworzenia kultowej serii R, która istnieje do dzisiaj. To właśnie model R 32 dał początek wielkiej historii, która przez lata przyczyniła się do rozwoju najróżniejszych dobrodziejstw motocyklowych, bez których dzisiaj nie wyobrażamy sobie motocykli. Gdyby w 1923 Bawarczycy zawalili projekt pt. pierwszy motocykl BMW, to najprawdopodobniej, albo zawinęliby interes, albo skupili się tylko na samochodach, albo zaczęliby robić zupełnie inne urządzenia. Jako niegdysiejszy fan motocykli BMW (chociaż chyba jestem nim do dzisiaj), chciałbym oficjalnie złożyć zmarłemu 9 czerwca, 1966 roku oficjalne podziękowania. Dość prywaty, lećmy dalej.

Ludzie, którzy w decydujący sposób kształtują historię motocykli BMW, łamią normy. Wszystko zaczęło się od głównego konstruktora, Maxa Friza, który skonstruował pierwszy model marki BMW Motorrad zaprezentowany na niemieckich targach motoryzacyjnych 28 września 1923 roku. W ślad za nim poszli inni konstruktorzy, kierowcy wyścigowi, wizjonerzy, którzy również podważali status quo. W 1924 roku Rudolf Schleicher odegrał wiodącą rolę w opracowaniu silnika do BMW R 37, pierwszego sportowego modelu BMW Motorrad. W 1937 roku Ernst Jakob Henne pobił rekord prędkości, osiągając 279,503 km/h na całkowicie zabudowanym modelu BMW z silnikiem o pojemności 500 cm³ z zamontowaną sprężarką. W 1939 roku Georg „Schorsch” Meier jako pierwszy nie-Brytyjczyk na swoim BMW z zamontowaną sprężarką wygrał organizowany podczas corocznego festiwalu Isle of Man TT motocyklowy wyścig szosowy Senior TT. Wciąż myślą przyszłościowo i na przykład opracowują nowe koncepcje pojazdów oparte na nowych napędach.

-Czytamy na stronie bmw-motorrad.pl

W ramie BMW R 32 znalazł się dwucylindrowy, chłodzony powietrzem i olejem silnik dolnozaworowy w układzie boxera o pojemności 494 cm3. Warto zauważyć, że choć moc maksymalna silnika R 32 wynosiła tylko 8,5 KM, to w tamtych czasach była to całkiem imponująca wartość – motocykl potrafił rozpędzić się do zawrotnych jak na tamte czasy 95 km/h. Poza tym, charakterystyczny układ boxera połączony z 3-stopniową przekładnią umożliwiały całkiem dynamiczną jazdę w każdych warunkach drogowych. Ważną rolę w sukcesie motocykla BMW odniósł również moment obrotowy, który wynosił 22 Nm przy zaledwie 1500 obr./min. Jeśli do tego wszystkiego dołożymy specyfikę silnika (mowa o bokserze) to dokładką dobrodziejstw okazywał się nisko położony środek ciężkości, który po prosty ułatwiał manewrowanie tym motocyklem.

Pierwszy motocykl BMW był jednym z najdroższych motocykli ówcześnie sprzedawanych w tej części Europy. To było spore ryzyko. Traktat Wersalski przecież mocno przycisnął ekonomicznie naród niemiecki. Jednakże niesamowite rozwiązania BMW i staranność wykonania były bezkonkurencyjne i być może właśnie to zaważyło na sukcesie producenta z Bawarii. Warto wspomnieć, że R 32 wyróżniało się na tle konkurencji nie tylko jednostką napędową, napędem, ale także ramą (podwójna z rur stalowych). Widoczne były przede wszystkim geny przemycone z lotnictwa: tłoki odlane z lekkich stopów oraz tak ważna w podniebnych popisach bezawaryjność. Poza tym uwagę zwracał układ smarowania – był zamknięty, a to w tamtych czasach jeszcze nie było aż tak oczywiste.

Przeczytaj również:

BMW R 75 Sahara: najnowocześniejszy motocykl II wojny światowej. Historia, którą powinieneś poznać. Zdjęcia, informacje, dane techniczne, podcast

Ciekawostka:

BMW w swoim silniku zastosowało zamknięty układ smarowania. W latach 20-tych dosyć popularne były układy, w których olej wylatywał poza silnik.

BMW R 32: motocykl elegancki w każdym calu

Trzeba oddać Bawarczykom, że stworzyli motocykl elegancki w każdym detalu. Tutaj nie tylko chodzi o linie ramy, która tworzyła spójną całość, którą zresztą niedawno odtworzyli w modelu R 18 – to w tamtych latach był sznyt, którym podążała większość producentów. Niski silnik, pozwolił na bezproblemowe upchanie pod ramą zbiornika paliwa co wspaniale komponuje się z przednią częścią motocykla. Spójrz tylko na przednią część ramy kołyskowe, potem przejdź wzrokiem w kierunku błotnika koła i zatrzymaj się na przednim widelcu.

Dzisiaj do takich zabiegów designerskich byłaby dopisana cała filozofia, wtedy po prostu to zrobiono. Po dłuższym i wnikliwym wpatrywaniu się w ten motocykl dostrzeżesz kolejną linię – równoległą do ramy. Tworzy ją lampa, kierownica i siedzenie kierowcy – to naprawdę niesamowite jak ten sprzęt wygląda. Nie wiem czy to wszystko zostało sprokurowane celowo, ale wybitnie wpada w mój niezbyt rozwinięty zmysł estetyczny.

Te wszystkie mechanizmy, elementy ruchome, dźwignie, ba! Nawet cylindry. To wszystko bardzo mi przypomina mechanizm zegarka. Wiem, a nawet jestem pewien, że chociaż nigdy nie zostanę właścicielem tego motocykla (chociaż nigdy nie mów nigdy!), to niniejszym wpisuję go na listę motocykli, które chciałbym mieć w swoim salonie. Jest przepiękny!

BMW R 32. Dane techniczne: