Jakie są homologacje kasków motocyklowych?

Producenci kasków motocyklowych nie mają łatwego zadania, gdyż sami motocykliści nie tylko wymagają od nich bezpiecznych, wygodnych i pięknie wyglądających produktów, ale przede wszystkim pilnują tego od lat rozwijane homologacje. Aby kask trafił na póki sklepów w zdecydowanej większości krajów na świecie musi przejść pozytywnie kilka testów, aby otrzymać dokument pozwalający na sprzedaż.

O tym, że kask jest jedynym prawnie wymaganym elementem ubioru podczas jazdy, a zarazem zdecydowanie najważniejszym, z pewnością nie muszę was przekonywać, ale w gąszczu zmieniających się co rusz przepisów warto jest jednak wiedzieć jakie obecnie funkcjonują homologacje kasków motocyklowych. Oczywiście wiedza ta jest niezbędna przede wszystkim w momencie zakupu nowego kasku, aby wybrać taki model, który posiada homologację niezbędną do obszaru, w którym jeździmy. Zresztą chodzi o kwestie naszego bezpieczeństwa, dlatego znajomość tych kilku stosunkowo prostych homologacji uważam za wiedzę absolutnie fundamentalną w przypadku każdego miłośnika jednośladów.

W ostatnim czasie temat bezpieczeństwa kasków wrócił ponownie na tapet, a wszystko za sprawą wprowadzonej w 2023 roku nowej normy ECE R.22.06, która zastąpiła i nieco odświeżyła testy oraz wymogi poprzedniej generacji. Czy znasz pozostałe normy?

Najważniejsze informacje:

1. Kaski motocyklowe muszą spełniać określony normy bezpieczeństwa. Aby otrzymać homologację konieczny jest pozytywny wynik przeprowadzonych testów.
2. W Polsce obowiązuje homologacja ECE R22.06, która jest ważna na terenie 47 krajów.
3. Najważniejsze normy bezpieczeństwa dotyczące kasków.

Obejrzyj również:

Zmiany w kwestii testowania kasków są niezbędne, ponieważ ich najważniejszym priorytetem zagwarantowanie maksymalnego bezpieczeństwa naszej głowy. Z tego powodu zarówno materiały użyte do produkcji samej skorupy, wizjera czy innych elementów są systematycznie rozwijane i ulepszane, wobec czego konieczne jest wraz ze zwiększaniem bezpieczeństwa dopasowanie wszystkich testów oraz prób do zupełnie nowych technologii oraz wytycznych. Dla przypomnienia, w Polsce jazda w kasku obowiązuje od 1 października 1968 roku, a mówi o tym Rozporządzenie Ministrów Komunikacji i Spraw Wewnętrznych z dnia 20 lipca 1968 roku w sprawie ruchu na drogach publicznych (Dz.U. 1968 nr 27 poz. 183).

W Polsce to Europejska Komisja Gospodarcza Organizacji Narodów Zjednoczonych (UN ECE) ustanowiła standard bezpieczeństwa kasków dla regionów, które obejmuje. W Kanadzie natomiast norma ta nazywa się DOT, w Japonii – SG lub JIS, w Nowej Zelandii – NZ 5430, w Tajlandii – TIS, a w Australii – AS 1968-2006. Sami zatem widzicie, że jednej ogólnoprzyjętej normy nie ma.

Certyfikat czy norma?

Szczególnie warto jest zwrócić uwagę na te dwie fundamentalne pozycje szukając kasku szczególnie tańszych, wschodnich producentów, którzy w wielu przypadkach będą chcieli skutecznie zamaskować fakt braku posiadania homologacji. Pamiętajcie, że posiadanie certyfikatu CE świadczącym o tym, że wyrób spełnia wymagania dyrektyw tzw. „Nowego Podejścia” Unii Europejskiej nie jest jednoznaczne z spełnieniem norm określonych dla danej homologacji. Kompletnie nie powinniście się sugerować tym oznaczeniem przy wyborze waszego nowego kasku, gdyż oznaczenie go literami CE najczęściej jest sprytnym zabiegiem, aby ukryć fakt braku przejścia obowiązującej homologacji.

ECE R.22.06

To zdecydowanie najważniejsza, najbardziej popularna i najbardziej restrykcyjna norma, która wymagana jest chociażby w przypadku kasków, które oferowane są na Starym Kontynencie. Względem poprzedniej normy o nazwie 22.05 pojawiło się kilka kluczowych zmian szczególnie dotyczących testów zderzeniowych, które dopasowane zostały do ówczesnych materiałów oraz procesów wykorzystywanych przy produkcji. Certyfikat ten obowiązuje w 47 krajach

• 8 uderzeń zamiast 5 – w przypadku poprzedniej normy było to jedynie 5 uderzeń, które za każdym razem trafiły w część przednią, górną, boczną, tylną oraz osłonę podbródka. W najnowszej normie, która obowiązuje od 2023 zwiększyła się liczba uderzeń o 3, które wykonane zostaną w losowo wybrane miejsce z puli 12 punktów określonych wcześniej na całej skorupie.
• Większa prędkość uderzenia – względem poprzedniej normy wysokość spuszczania kasku zwiększyła się do wysokości 3,43m (poprzednio było 2,78m) i wzrosła również sama prędkość do upadku na płaskie kowadło z 27 do 29,5 km/h. Wartość maksymalnego przeciążenia nadal wynosi 275G.
• Dwie różne prędkości uderzenia – w nowej normie pojawiła się druga prędkość wynoszą 21,6 km/h.
• Uderzenie rotacyjne – nowością jest pojawienie się uderzenia rotacyjnego – każdy kask spuszczany jest na kowadło pod katem 45° z prędkością 8 m/s. Bardzo rzadko przecież w momencie wypadku motocyklista pionowo uderza w przeszkodę, a zazwyczaj odbywa się to pod różnymi kontami.
• Dodatkowy test – każdy kask, który w poprzednich testach pęknie lub ulegnie odkształceniu przejdzie dodatkowy test sztywności, który ma sprawdzić czy kask jest w stanie pochłonąć odpowiednią ilość energii przy kolejnym zderzeniu pomimo uszkodzenia.
• Wytrzymałość i przejrzystość wizjerów – w nowej normie do tego testu zwiększona została wielkość oraz masa kulki użytej do strzału. Po takim uderzeniu wizjer nie może się wypiąć, a testowane jest zarówno wizjer, jak i blenda.
• Kaski szczękowe i ich blokada – testowane będą zarówno w pozycji otwartej, jak i zamkniętej. Co ciekawe muszą spełniać homologację wymagane dla kasku otwartego i zamkniętego.
• Testowanie kasków z dedykowanym interkomem – urządzenia te coraz częściej znajdują się na liście wyposażenia seryjnego i dokładnie w takim zestawie będą przeprowadzane wszystkie testy uderzeniowe (dotyczy to interkomów, które mieszczą się w obrysie kasku lub dedykowane są do danego modelu).

Różnic względem poprzedniej normy jest zatem sporo i dotyczą one nie tylko użytej siły czy liczby uderzeń, ale przede wszystkim także skupiają się na większym obszarze skorupy kasku. Dodatkowo poprzednio do uzyskania pozytywnego zaliczenia norm ECE 22.05 testowanych było jedynie 17 kasków, a obecnie nowe przepisy zwiększyły liczbę kasków do 33. Norma ECE 22.06 określa też, kiedy wizjer można określić jako “anti-fog” i jest to możliwe jedynie wtedy, gdy widoczność nie spada poniżej 80% w ciągu 20 sekund od zaparowania.

DOT

Norma ta nie jest tak często spotykana w przypadku kasków sprzedawanych na Starym Kontynencie, a wszystko dlatego, że homologacja DOT obowiązuje na rynku amerykańskim i kanadyjskim. DOT oznacza zgodność z wymogami bezpieczeństwa, które określone są w FMVSS nr 218 (Federalna Norma Bezpieczeństwa Pojazdów Samochodowych) dla kasków motocyklowych. Kask, który posiada DOT spełnia minimalne wymogi dotyczące pochłaniania wstrząsów, odporności na przebicia i posiada pasek podbródkowy o odpowiedniej rozciągliwości.  W rozróżnieniu od ECE R22.06 wszystkie badania przeprowadzane są na określonych powierzchniach, a nie punktowo.

Przeczytaj koniecznie:

Przerazi cię jak powstają najtańsze kaski – wybierz naklejkę swojego ulubionego producenta i zapomnij o normach bezpieczeństwa

Niezależne normy

W zdecydowanej większości krajów obowiązują standardy, które ustanowione zostały przez odpowiednie organy rządowe, natomiast w wielu przypadkach prywatne i niezależne organizacje posiadają własne normy, które określają bezpieczeństwo kasku.

SNELL

To prywatna fundacja, która założona została w 1957 roku w USA po tragicznej śmierci Williama Snella, który zginął na torze wyścigowym na skutek poważnych obrażeń głowy. Co ciekawe wytyczne w przypadku tej normy są znacznie bardziej restrykcyjne niż w przypadku DOT czy ECE i tylko nieliczni producenci kasków mogą pochwalić się posiadaniem w ofercie kasków z certyfikatem SNELL. Znacznie M2010 lub M2015 oznacza najwyższy stopień ochrony biernej motocyklisty. Sam test składa się z upadku kasku z wysokości na kilka różnych typów nawierzchni (płaską, półokrągłą oraz z krawędziami). Ostrym ciężarkiem, który spada również z wysokości sprawdzana jest odpornośc skorupy na penetrację i test ten dotyczy również wizjera. Skrupulatnie testowana jest także wytrzymałość zapięcia. Naklejka certyfikatu SNELL oznacza, że kask będzie mógł być używany na każdym wyścigu lub wyścigach motocyklowych w USA.

SHARP

Kolejną niezależną normą jest rządowy program stworzony przez brytyjski Departament Transportu o nazwie SHARP (Safety Helmet Assessment and Rating Programme). Schemat testu obejmuje 32 różne próby, w których odwzorowane są sytuacje drogowe (uderzenia przy różnych prędkościach w różne nawierzchnie i pod różnym kątem, a także przeciążenia i sposób pochłaniania energii oraz rozpraszania przez skorupę). Aby kask został dopuszczony do sprzedaży w Wielkiej Brytanii musi zdobyć co najmniej jedną gwiazdkę na pięć możliwych. Ciekawostka – aby przeprowadzić maksymalnie wiarygodne badania w sklepach kupowana jest cała rozmiarówka danego kasku, która następnie poddawana jest testom.

Gdzie szukać oznaczeń homologacji?

Każdy producent musi na kasku umieścić informacje odnośnie normy, którą spełnia dany model kasku, aby trafił do sprzedaży w danym obszarze. Informacja dotycząca homologacji oraz certyfikacji znajduje się na tylnej części kasku, gdzie znajdziecie również bardzo często jego rozmiar i wagę, ale przede wszystkim na specjalnej metce umieszczonej na pasku podbródkowym. Warto o tym pamiętać szukając swojego nowego kasku.