Przekonałem się, a nawet polubiłem z układami ABS w motocyklach. Jak mogłem jeździć bez ABS-u?

Motocyklowy układ ABS: Jak działa i jakie są jego rodzaje?

W skrócie
  • Układ ABS w motocyklach zadomowił się już dawno. Jednak współczesne systemy ABS to już zupełnie nowe technologie, które służą bezpieczeństwu motocyklisty
  • Współczesna elektronika potrafi działać w sposób niemal niezauważalny, wykonując swoją pracę jeszcze skuteczniej i ratując przed groźnymi skutkami utraty przyczepności. Jak to się dzieje?

Przejęty z samochodów układ zapobiegający blokowaniu kół podczas hamowania, musiał przejść szereg modyfikacji, zanim po raz pierwszy zagościł w fabrycznej wersji Hondy ST 1100 Pan European. Od tamtej pory zmieniło się jeszcze więcej, a współczesne układy ABS to nie tylko znacznie większa precyzja i skuteczność, ale także szereg innych funkcji, które realizowane są za ich pomocą.

Tak naprawdę, to właśnie układ ABS jest jednym z największych osiągnięć motoryzacji w ostatnich dekadach. Owszem, motocykle są coraz mocniejsze i coraz szybsze, ale to co dla nas zdecydowanie ważniejsze – stały się także bardziej bezpieczne. Wszystko dzięki skomplikowanym układom elektronicznym – w tym właśnie układowi ABS. Warto wspomnieć, że to właśnie dzięki czujnikom ABS, znajdującym się w kołach, elektroniczny mózg współczesnego motocykla potrafi określić wiele parametrów jazdy. Te informacje z kolei wpływają na jej bezpieczeństwo i komfort.

Honda po raz pierwszy zaoferowała ABS w modelu ST1100 Pan European w 1992 roku – czyli już 30 lat temu. Obecnie stosowany przez japońskiego producenta układ ABS (Anti-lock Brake System) to dużo bardziej zaawansowany system, który nadal zapobiega blokowaniu kół podczas hamowania, ale robi to w znacznie bardziej wyrafinowany sposób. Układ ABS pomaga uniknąć wywrotki i zwiększa pewność kierowcy podczas hamowania motocyklem w trudnych sytuacjach drogowych. ABS wyposażono w czujniki, które mierzą prędkość obrotową kół, przy czym różnica w wynikach pomiaru oznacza, że wolniejsze koło straciło właśnie przyczepność iblokuje się podczas hamowania. Wtedy system zwalnia hamulec, mierzy prędkość i znowu go uruchamia, potem sekwencja się powtarza i tak w kółko. Podobne działania kierowca wykonuje podczas hamowania pulsacyjnego, jednak ABS jest nieporównywalnie szybszy. Elektronika działa z nieporównywalnie większą częstotliwością. Jest zatem o wiele bardziej precyzyjna i dużo szybsza, a to z kolei przekłada się bezpośrednio na jej skuteczność.

Rodzaje nowoczesnych systemów ABS

Pamiętam czasy kiedy układy ABS zaczynały się pojawiać w motocyklach. Zarówno w mediach motocyklowych, jak i pośród użytkowników dało się słyszeć jęki niezadowolenia. Ich działanie też nie było tak doskonałe jak teraz – od tamtej pory zmieniło się sporo. Do nowego zawsze trzeba się przekonać i przyzwyczaić – tak też stało się z układami ABS. Dzisiaj nikt już nie marudzi na ich obecność. Co więcej, pojawiła się cała masa odmian układów ABS, oczywiście z korzyścią dla motocyklistów.

Warto zaznajomić się z tym dobrodziejstwem w motocyklach, bo odmian jest sporo. System ABS może mieć konstrukcję jedno- lub dwukanałową. ABS jednokanałowy to najprostsza odmiana układu stosowana przede wszystkim w motocyklach z silnikami do 125 cm3. Jest on aktywowany tylko dla jednego (przedniego) koła, zapobiegając jego zablokowaniu. Z kolei ABS dwukanałowy – w zależności od typu – stosowany jest zarówno w „125” jak i w większych motocyklach. Jest on aktywowany oddzielnie dla przedniego jak i tylnego koła.

Układy ABS. Najważniejsze informacje:

  1. Układy ABS pełnią wiele zadań. Głównym zadaniem ABS jest sprawienie, aby Twoje hamowanie przebiegło w najbezpieczniejszy sposób.
  2. Dzięki czujnikom odpowiedzialnym za mierzenie obrotów koła (czujniki ABS), motocykl dostaje informacje, które wpływają na działanie licznika, kontroli trakcji, map zapłonu itd. Dzisiaj czujniki oraz układy ABS spełniają wiele zadań.
  3. Proste układy ABS znajdziemy nawet w motocyklach klasy 125!
  4. Honda była pionierem systemu ABS, który nie tylko zapobiegał blokowaniu się kół podczas hamowania, ale także koordynował pracę przedniego i tylnego hamulca. Rozwiązanie trafiło do motocykla Fireblade CBR1000RR

Odmiany ABS. Jest tego sporo!

W większości maszyn wykorzystujących ABS dwukanałowy zastosowano jego standardową wersję. W ten typ ABS-u wyposażono zarówno maszyny wyposażone w silnik o pojemności 125 cm3 jak i te z większymi jednostkami napędowymi. W nieco bardziej zaawansowaną odmianę systemu – Combined ABS wyposażono flagowy model turystyczny Honda Gold Wing. Tzw. C-ABS to zintegrowany układ hamulcowy, w którym podczas używania hamulca przedniego koła aktywowany jest również tylny hamulec.

Honda jako pierwszy producent na świecie zastosowała w swoich supersportowych modelach zaawansowany, sterowany elektronicznie, zintegrowany system ABS, który nie tylko zapobiega blokowaniu się kół podczas hamowania, ale także koordynuje pracę przedniego i tylnego hamulca. Rozwiązanie to trafiło najpierw do Fireblade CBR1000RR.

Najnowocześniejszym, stosowanym przez Hondę rozwiązaniem w zakresie technologii wytracania prędkości w motocyklach jest Cornering ABS, czyli ABS działający w zakręcie. Układ zadebiutował w 2017 roku w CBR1000RR, a w roku 2020 trafił także do modelu Africa Twin.

Przeczytaj też:

Układ kontroli trakcji HSTC: elektronika w służbie motocyklisty

 Jak działa ABS Cornering?

Dzięki systemowi Cornering ABS, ryzyko utraty przyczepności podczas hamowania, nawet w głębokich zakrętach, jest zmniejszone. Gdy motocykl wjeżdża w zakręt i siła odśrodkowa zabiera część dostępnej przyczepności między oponą a nawierzchnią drogi, system stopniowo i precyzyjnie koryguje siłę hamowania w zależności od stopnia pochylenia motocykla w zakręcie. Jednocześnie redukowany jest również efekt „wynoszenia” motocykla na zewnętrzną część zakrętu.

Ciąg dalszy pod materiałem wideo

Złożone algorytmy systemu Cornering ABS bazują na danych o zachowaniu motocykla dostarczanych i analizowanych w czasie rzeczywistym przez 6-osiowy inercyjny moduł pomiarowy IMU. Mierzy on pozycję i zachowanie motocykla z dużą dokładnością, analizując jego położenie w odniesieniu do sześciu różnych osi jednocześnie: kąta przechylenia (na boki), przyspieszenia przechylenia, kąta pochylenia w przód i tył, przyspieszenia pochylenia, kąta obrotu i przyspieszeni obrotu.

Dodatkowo, podczas swojej pracy, ABS wymienia się danymi nie tylko z IMU, ale także z systemem elektronicznego zawieszenia, z układem elektronicznego wtrysku paliwa oraz z centralnym sterownikiem ECU. Dzięki temu Cornering ABS zawsze reaguje maksymalnie precyzyjnie w odniesieniu do położenia motocykla, co redukuje poziom stresu motocyklisty do minimum.

ABS Cornering a tryby pracy

Od 2020 roku ABS zastosowany w modelu CBR1000RR-R oferuje dwa tryby pracy: do jazdy na torze wyścigowym oraz do codziennej jazdy po drogach publicznych. Ponadto, przy potężnej sile układu hamulcowego Fireblade’a, praktyczne zastosowanie ma też funkcja kontroli uniesienia tylnego koła. Po wykryciu uniesienia tylnego koła system zarządza stopniowym zwalnianiem ciśnienia hamowania, aby osiągnąć skuteczne hamowanie.

W modelu Africa Twin Cornering ABS jest czuły na zakręty nie tylko podczas zwykłej jazdy turystycznej, ale także posiada tryb Off-Road, w którym poziom interwencji ABSu na jednym i drugim kole jest zoptymalizowany do skutecznego hamowania na luźnym gruncie. Co więcej, w trybie „Off-Road” można zupełnie wyłączyć działanie ABSu na tylnym kole. W takim przypadku tylne koło można dowolnie zablokować, aby umożliwić kontrolowany uślizg, co jest niezwykle istotne dla zwolenników jazdy terenowej.

Podsumowanie

Nowoczesny system Cornering ABS, stosowany w motocyklach Hondy, pomaga motocykliście jak nigdy wcześniej. Dostosowany jest on zarówno do użytku na co dzień, jak i w off-roadzie czy na torze. ABS nie przeszkadza kierowcy, a istotnie podnosi poziom jego bezpieczeństwa i zwiększa radość z jazdy motocyklem.

Przemysław Borkowski

Kocha wszystko co ma dwa koła i silnik - nawet ten elektryczny. Gdyby wiertarka miała koła, też by na niej jeździł. Prywatnie fan dobrego rockowego brzmienia i kultur orientalnych.

Inne publikacje na ten temat:

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Back to top button