Prawo jazdy kategorii AM 2024 – w jakim wieku można zrobić, jakimi motocyklami jeździć i ile kosztuje? [KOMPENDIUM WIEDZY]

Kiedyś królem lokalnego podwórka był ten, który w obecności znajomego policjanta zdał egzamin przeprowadzany w szkole, aby następnie otrzymać uprawnienia, dzięki którym mógł poruszać się po drogach motorowerem. Czasy jednak nieco się zmieniły, a rządzący już kilka lat temu postanowili odejść o karty motorowerowej i zastąpić ją prawdziwym prawem jazdy.

Z perspektywy czasu śmiem twierdzić, że karta motorowerowa była sporym ukłonem w stronę młodzieży. Uprawniała ona do kierowania motorowerami o pojemności silnika nieprzekraczającej 50 cm3, a po raz pierwszy pojawiła się w 1983 roku i otrzymywał ją każdy, kto po ukończeniu 15 lat zdał egzamin przeprowadzany w szkole pod bacznym okiem funkcjonariusza milicji. W 1991 roku zmieniono przepisy i minimalny wiek obniżono do 13 lat i otrzymanie tego dokumentu było równoznaczne z uprawnieniem także do kierowania rowerem, a od 15 roku życia także pojazdem zaprzęgowym. W mniej lub bardziej zmienionych formach funkcjonowała całkiem skutecznie aż do 19 stycznia 2013 roku, gdy w życie weszła ustawa o kierujących pojazdami, która jednoznacznie zmieniła zasady samego zdawania, a także nazwę owego dokumentu. Karty motorowerowe przestały być już wydawane, jednakże ich posiadacze mogli je zachować lub wymienić na prawo jazdy kategorii AM.

Nerwów po wprowadzeniu nowelizacji było sporo, gdyż przede wszystkim zmienił się sam koszt kursu prawa jazdy kategorii AM, a także sposób egzaminu, który odbywał się już w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego. Czym jest prawo jazdy AM, które uprawnia do kierowania pojazdami najmłodszych zmotoryzowanych?

Najważniejsze informacje:

1. W 2013 roku w zapomnienie odeszła karta motorowerowa, która po wielu latach została zastąpiona prawem jazdy kategorii AM.
2. Osoby posiadające kategorią AM nie tylko mogą kierować motorowerami, ale ustawodawca umożliwia im również jazdę czterokołowcami lekkimi oraz mikrosamochodami. Wszystkie te pojazdy muszą spełnić jednak jeden wspólny wymóg.
3. Prawo jazdy kategorii AM – od ilu lat można je zrobić? Jakimi pojazdami można się poruszać? Ile kosztuje? Wszystkie odpowiedzi na te pytania znajdziesz w poniższym artykule.

Egzamin państwowy na prawo jazdy motocyklowe – przeczytaj, aby uniknąć stresujących sytuacji:

Egzamin państwowy na kategorię AM, A1, A2 i A – zadania, ćwiczenia i zasady

Jeszcze za czasów funkcjonowania karty motorowej miał ją niemalże każdy, ale prawdziwym szczęściarzem był ten, który od swojego ojca lub dziadka otrzymał w ramach prezentu jeden z najpopularniejszych motorków w czasach PRL. Zdawalność była wówczas na wysokim poziomie, a za sprawą łatwego dostępu do egzaminu i braku poniesienia jakichkolwiek kosztów podchodził do niej każdy mniej lub bardziej zainteresowany. Zresztą wtedy sporą ujmą na honorze był jej brak. No bo jak wyglądałoby się w oczach chłopaków z paczki?

Czasy jednak drastycznie się zmieniały z każdym rokiem, podobnie jak trendy, nasze zachowania czy same modele motocykli. Na drogach zaczęto jeździć szybciej, a stosunkowe wolne Maluchy, Żuki i Duże Fiaty zostały zastąpione znacznie szybszymi samochodami z Japonii czy Niemiec. Na drogach robiło się jeszcze tłoczniej i niebezpieczniej, dlatego konieczne było wprowadzenie zmian, które objęły wszystkich motocyklistów. W 2013 roku rządzący podzielili motocyklowe prawo jazdy na kategorię: AM, A1, A2 oraz A.

Kategoria AM – dla kogo?

W przypadku karty motorowerowej minimalny wiek osoby, która mogła się o nią ubiegać wynosił 13 lat, jednakże w przypadku kategorii AM został on zwiększony do lat 14. Ustawodawca nigdy w sposób dosadny nie wyjaśnił powodu owej zmiany, jednakże można jej upatrywać w zmienionych trendach, które w błyskawiczny sposób zmieniły zainteresowania chłopaków z młotka i motorka marki WSK na rozpychające się łokciami na rynku smartfony i komputery. W praktyce jednak wcale nie jest tak źle, bo kurs w szkole nauki jazdy można zacząć na trzy miesiące przed 14. urodzinami.

Do jazdy jakimi pojazdami uprawnia kategoria AM?

Pomimo tego, że kategoria ta przeznaczona jest dla najmłodszych uczestników ruchu drogowego to ustawodawca daje spore pole do popisu pod względem typów pojazdy. Nie będzie tutaj rewelacji pod względem mocy i pojemności silnika, jednakże na rozpoczęcie swojej przygody z motoryzacją będzie wystarczająco. Dodatkowo w zakresie prawa jazdy AM jej posiadacze nie zostali ograniczeni jedynie do jednośladów, a mają znacznie większy wybór niż w przypadku karty motorowerowej.

Według ustawy posiadacz prawa jazdy kategorii AM może kierować:

• Motorower – to dwukołowy lub trójkołowy pojazd, w którym pojemność skokowa silnika spalinowego nie przekracza 50 cm³, a w przypadku silnika elektrycznego 4 kW. Zaliczane są do niego nie tylko najbardziej znane skutery, ale również wiele motorków, które do granic możliwości przypominają choppery czy ścigacze. Najważniejsze w przypadku tego typu pojazdu jest zachowanie pojemności silnika, a także zapisu, który ogranicza jego prędkość maksymalną do 45 km/h.
• Lekkim czterokołowcem – jest to pojazd, którego łączna masa nie przekracza 350 kg. Zaliczane są do nich zarówno quady, jak i mikrosamochody. W przypadku tych pojazdów również prędkość maksymalna musi być ograniczona do 45 km/h.
• Rowerem – osoby, które nie ukończyły 18 lat i chcą poruszać się po drodze rowerem, mogą korzystać z uprawnień jakie daje prawo jazdy kategorii AM. Dopiero po wkroczeniu w dorosłość do kierowania tym pojazdem nie potrzeba już żadnych dodatkowych uprawnień.
• Wózkiem rowerowym – również tym pojazdem może kierować osoba, która posiada prawo jazdy kategorii AM i nie ma jeszcze ukończonych 18 lat. Do kierowania wózkiem rowerowym uprawnia ją również karta rowerowa oraz prawo jazdy kategorii A1, B1 lub T. Jeżeli zamierzamy jednak przewozić pasażera to należy mieć uwadze, że legalnie można to zrobić mając ukończone 17 lat.
• Pojazd zaprzęgowy – kategoria AM zezwala również na kierowanie tego typu pojazdami. Pojazd zaprzęgowy to środek transportu, który porusza się na kołach lub płozach przy wykorzystywaniu siły zwierzęcia pociągowego.

Przyglądając się przepisom okazuje się zatem, że wkraczający w świat motoryzacji młody adept ma całkiem spore pole do popisu i sam może zdecydować, czy wybiera niewielki samochód, czy może upragniony jednoślad. W przypadku tych drugich sprawa jest prosta i nie trzeba zbyt wiele wyjaśniać – rynek do granic możliwości przesycony jest najróżniejszymi modelami pochodzącymi zarówno od topowych producentów, jak i również z Chin. Każdy z pewnością znajdzie coś dla siebie.

Posiadacz kategorii AM może również sprawdzić lekkie quady, a także mikrosamochody, czyli auta o znacznie zmniejszonych gabarytach, a także mniejszej jednostce napędowej. Zazwyczaj posiadają one silniki zbliżone do tych, które montowane są w motorowerach, jednakże wiele osób decyduje się na takie pojazdy ze względu na wygląd zbliżony do pełnoprawnego samochodu. Pamiętajcie również, że jego prędkość maksymalna również musi być ograniczona do prędkości 45 km/h.

Jakie dokumenty należy przygotować, aby ubiegać się o prawo jazdy AM?

Przede wszystkim najważniejszy jest wiek i w momencie przygotowywania dokumentów oraz zapisywania się na kurs w szkole nauki jazdy należy mieć ukończone 13 lat i 9 miesięcy. To główna wyjściowa, od której należy zacząć. Rozpoczynamy przede wszystkim od przygotowania pisemnej zgody obu opiekunów, która jest niezbędna do złożenia PKK, czyli Profilu Kandydata na Kierowcę. To elektroniczny dokument zawierający wasze dane osobowe i unikalny numer. Dzięki niemu nie musimy osobiście zgłaszać w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego momentu zakończenia kursu, gdyż wszystko odbywa się drogą elektroniczną. Dołączamy do niego kolorową fotografię o wymiarach 35×45 mm, która wykonana została nie wcześniej niż 6 miesięcy przed dniem złożenia wniosku. Należy jeszcze pamiętać o przeprowadzeniu badań lekarskich, w których lekarz potwierdzi brak jakichkolwiek przeciwwskazań do jazdy motocyklem.

Wymagania:

1. Ukończony wiek 13 lat i 9 miesięcy.
2. Zgoda pisma obojga rodziców.
3. Orzeczenie lekarskie, które stwierdza brak przeciwwskazań do kierowania pojazdami.
4. Kolorowe zdjęcie o wymiarach 35×45 mm, które zostało wykonane nie wcześniej niż 6 miesięcy przed dniem złożenia wniosku.
5. Stworzony profil PKK, czyli Profil Kandydata na Kierowcę.

Po otrzymaniu niezbędnych zgód oraz wypełnieniu PKK zapisujemy się na kurs do szkoły nauki jazdy, do której przejdziemy w następnym akapicie. Po ukończeniu nauki, wyjeżdżeniu wszystkich godzin i zdaniu egzaminu wewnętrznego nadchodzi najważniejszy moment – wybieramy termin egzaminu w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego.

Ile kosztuje kurs na prawo jazdy kategorii AM?

Koszty, które związane są z wyrobieniem kategorii AM są kompletnie nieporównywalne do tych, które wchodziły w skład karty motorowerowej. To jeden z głównych powodów, dla których aż tak znacznie spadła liczba osób zainteresowanych uzyskaniem tych uprawniań. Kwota, którą należy jednak zapłacić za sam kurs, a także następnie egzamin jest naprawdę wysoka, dlatego bardzo niewielkie grono młodzieży ma możliwości finansowe, które pozwolą im na uzyskanie swoich pierwszych uprawnień. Na samym początku roku 2024 cena za sam kurs w Warszawie wynosi około 1600 złotych. W mniejszych miastach może być ona o 200-300 złotych tańsza, ale różnice zaczynają się już robić naprawdę niewielkie. Pamiętajcie, że to dopiero początek waszych wydatków.

Ile kosztuje uzyskanie kategorii prawa jazdy AM?

Koszt wyrobienia kategorii AM rozpoczyna się nie od opłacenia kursu, a wizyty u fotografa, a następnie u lekarza. Wizyta, dzięki której otrzymamy niezbędne do wyrobienia PKK orzeczenie lekarskie kosztuje 200 złotych i dopiero w tym momencie możemy znaleźć interesującą nas szkołę nauki jazdy. Po opłaceniu kursu i przerobieniu materiału możemy zapisać się na egzamin państwowy – test teoretyczny kosztuje 50 złotych, natomiast praktyka to koszt 200 złotych. Jeżeli udam nam się zdać za pierwszym razem to nadal nie jest to koniec kosztów, gdyż konieczne jest jeszcze wniesienie opłaty w wysokości 100, 50 zł za wydanie prawa jazdy.

Następnie pozostaje nam zakup wymarzonego motorka/skutera/mikrosamochodu/quada i obowiązkowo pełnego kompletu odzieży, a także kasku ochronnego. Na tym nigdy nie wolno oszczędzać, a pamiętajcie, że pierwsze kilometry i jazda w najróżniejszych warunkach może być dla was sporą nauczką. Koszty są nieporównywalnie wyższe do tych, które towarzyszyły karcie motorowerowej, jednakże ja zdecydowanie uważam, że warto. Zawsze mogłoby być nieco taniej, ale świadomość zasad ruchu drogowego i bezpieczeństwa powinna być wpajana już od najmłodszych lat. Możliwość obcowania z motoryzacją już w tak młodym wieku z pewnością przełoży się na umiejętność i pewność jazdy w przyszłości.

Obejrzyj koniecznie:

Kto nie musi posiadać kategorii AM?

Posiadanie tej kategorii nie jest oczywiście obligatoryjne, a każda osoba, która ukończyła 14 rok życia ma wybór. Jest jednak pewna grupa, która ze względu na sam wiek załapała się na zmiany w przepisach i odnosi się ona do osób, które ukończyły 18 lat przed 19 stycznia 2013 roku. Mogą one kierować motorowerem legitymując się wyłącznie dowodem osobistym, jednakże uprawnienia te nie zezwalają chociażby na prowadzenie czterokołowców lekkich, do których wymagane jest posiadanie kategorii AM lub wyższej.

Prawo jazdy AM, a sprzedaż motorowerów i skuterów

Motorowery i skutery kilka lat temu przeżywały swoje złote czasy w Polsce, ale od dłuższego czasu zauważalny jest spadek liczby sprzedanych egzemplarzy. W dużym stopniu związane jest to z wysokim kosztem wyrobienia prawa jazdy, jednakże trzeba pamiętać, że jest ogromne grono osób, które ukończyły 18 rok życia przed 19 stycznia 2013 roku i to one korzystają z możliwości jazdy właśnie motorowerem legitymując się dowodem osobistym. Statystyki za 2022 roku informują, że w ciągu tego okresu zarejestrowano łącznie 11 414 nowych motorowerów, co jest wynikiem o 10,2% słabszym w porównaniu do roku 2021. Na podium znalazł się Junak (2644), a zaraz za nim Romet oraz Barton.

Polski Związek Przemysłu Motoryzacyjnego przedstawił także statystyki za rok 2023, jednakże w zestawieniu wzięty pod uwagę został okres od stycznia do listopada, a w dniu pisania artykułu nie podane zostały dane za cały rok.

W listopadzie 2023 roku zarejestrowano 482 sztuk nowych motorowerów (-14% r/r, -80 szt.). Od początku roku dynamika jest różna, wzrosty przeplatają się ze spadkami, przy czym tych ostatnich jest więcej, bo siedem. Listopadowy wynik jest tez mniejszy od tego z października br. o 41% (-331 szt.). Rezultat ostatniego miesiąca był gorszy od średniej z ostatnich pięciu lat (2018-2022), która wynosi 716 szt.Od początku 2023 zarejestrowano 10 579 szt. motorowerów czyli o 3,6% mniej niż w tym samym okresie 2022r.