- Zbiór najważniejszych i podstawowych zasad, które znajdziemy w Prawie o ruchu drogowym
- 6 najważniejszych przepisów, które powinien znać każdy kierowca
- Czy pomimo długiego stażu prawa jazdy pamiętasz je wszystkie?
Wielu z nas ma już prawo jazdy od co najmniej nastu lat, ale w gąszczu zmieniających się przepisów, nowelizacji i zmian w taryfikatorze, często pojawia się mnóstwo wątpliwości i błędnych interpretacji obowiązujących zasad w Kodeksie drogowym. W ramach piątkowej przypominajki przedstawimy wam 6 najważniejszych przepisów, które każdy kierowa powinien mieć w małym paluszku.
Skrupulatnie przyglądając się wszystkim zmianom w przepisach, o których zawsze informujemy was na łamach portalu, mam niejako wrażenie, że opuszczenie jednej nowelizacji może już sporo namieszać. Musicie przecież przyznać, że samo tłumaczenia zasad ruchu drogowego w sposób prawny jest niezwykle trudne, gdyż w wielu definicjach nie występują słowa, którymi potocznie nazywamy chociażby skrzyżowania czy drogi. Nie zmienia to jednak faktu, że warto jest systematycznie zaznajamiać się z najnowszymi zmianami, które będą w stanie ochronić nas przed kosztownym mandatem karnym.
Najważniejsza zasadą, którą powinien znać nie tylko każdy czynny kierowca, ale mieszkaniec państwa demokratycznego jest “Ignorantia iuris nocet”. To paremia prawnicza wyrażająca jedną z podstawowych zasad prawa – nieznajomość prawa szkodzi, ale odnosi się również do “Ignorantia legis non excusat”, która w tłumaczeniu z łaciny oznacza, że nieznajomość prawa nie jest usprawiedliwieniem. Wobec tego każdy powinien znać obowiązuje zasady, a w gąszczu najróżniejszych nowelizacji może to być wyjątkowo trudne. Zacznijmy od podstaw.
Najważniejsze informacje:
- Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym zawiera przepisy regulujące prawa i obowiązki uczestników ruchu drogowego.
- Co rusz pojawia się wiele nowelizacji oraz zmian, które bywają trudne do zapamiętania lub zrozumienia.
- Jest jednak 6 fundamentalnych zasad, które każdy kierowca bez względu na staż powinien znać.
Aby jednak nieco ułatwić wam odnalezienie się w tych wszystkich zagmatwanych przepisach przygotowaliśmy dla was zbiór najważniejszych zasad w ruchu drogowym, które są absolutną podstawą i wyjściem do zrozumienia pozostałych, bardziej specjalistycznych przepisów.
Kto ma pierwszeństwo?
Z pozoru zagadnienie bardzo proste i nie wymagające dodatkowego tłumaczenia, ale zagłębiając się w poszczególne paragrafy okazuje się, że jednak jest sporo do wyjaśnienia. Przede wszystkim należy przypomnieć, że w dobie obowiązujacych przepisów występuje hierarchia ważności sygnałów znaków i przepisów, która przedstawia się następująco:
- na pierwszym miejscu są polecenia i sygnały dawane przez osobę kierującą ruchem, np. policjanta,
- następne w hierarchii są sygnały świetlne,
- w trzeciej kolejności patrzymy na znaki drogowe,
- na końcu stosujemy się do zasady prawej dłoni.
Krótki akapit poświęcony mieszkańcom i odwiedzającym duże miasta – w nieco inny sposób zasady określają pierwszeństwo tramwajów i warto jest przedstawione poniżej regułki dobrze zapamiętać – pojazdy szynowe mają pierwszeństwo na skrzyżowaniach równorzędnych, przy zjeździe z ronda oznaczonym znakami „ustąp pierwszeństwa” i „droga z pierwszeństwem przejazdu” czy na rondzie bez oznaczenia o pierwszeństwie przejazdu podczas wjeżdżania i zjeżdżania.
Pojawia się również sporo kontrowersji szczególnie przy kolizji podczas zmiany pasa ruchu. W tym przypadku pierwszeństwo przejazdu ma pojazd, który już jedzie tym pasem. Natomiast przy równoczesnej zmianie pasa przez dwa pojazdy, pierwszeństwo ma ten z prawej strony.
Przeczytaj również:
Ciąg dalszy pod materiałem wideo
Skrzyżowanie o ruchu okrężnym
Wszystko się zgadza, w Polsce nie ma “ronda”, a w świetle prawa jest to skrzyżowanie o ruchu okrężnym. Potoczna nazwa przyjęła się jednak już dawno temu i dziś skutecznie używana jest zarówno przez kierujących, jak i służby mundurowe patrolujące drogi. Według prawa ruch na nim odbywa się w jedną stronę dookoła placu czy wyspy i jest ono oznaczane na wjeździe znakiem C-12, któremu bardzo często towarzyszy A-7, czyli „ustąp pierwszeństwa”. Takie połączenie znaków informacyjnych nie występuje jednak zawsze, dlatego warto jest szczególnie skupić się tuż przed wjazdem. Jeśli na wjeździe nie będzie znajdować się najbardziej charakterystyczny znak w Polskim Kodeksie Drogowym to oznacza, że pierwszeństwo przejazdu mają kierujący wjeżdżający na skrzyżowanie o ruchu okrężnym, a nie ci, którzy już się na nim znajdują.
Ograniczenia prędkości
Niby każdy wie, ale zdecydowanie są to wartości, które warto przypomnieć. Pozwoli nam to nie tylko uniknąć mandatu karnego, ale przede wszystkim na drogach zwiększy się bezpieczeństwo. Każdy przecież z lekcji fizyki wie, że droga hamowania wydłuża się wraz z rosnącą prędkością, a także przyczepnością, która jest mniejsza z każdym spadającym oczkiem na termometrze lub opadami deszczu czy śniegu.
Obowiązuje ograniczenia prędkości w Polsce 2023:
- autostrada – 140 km/h,
- droga ekspresowa dwujezdniowa – 120 km/h,
- droga ekspresowa jednojezdniowa – 100 km/h,
- droga dwujezdniowa o co najmniej o dwóch pasach w każdą stronę – 100 km/h,
- pozostałe drogi, czyli de facto trasy poza obszarem zabudowanym – 90 km/h,
- obszar zabudowany – 50 km/h niezależnie od pory dnia,
- strefa zamieszkania – 20 km/h.
Podstawowe manewry – podobne, ale jednak bardzo różne
Już na początku naszej drogi z jazdą jakimkolwiek pojazdem wszystko rozpoczyna się od nauki podstawowych manewrów, które można wykonywać na publicznych drogach. Z pozoru bardzo proste, jednakże przyszłym adeptom jazdy samochodem lub motocyklem mogą wydawać się bardzo podobne do siebie. Czas ostatecznie je wyjaśnić i nie pozostawiać już żadnych wątpliwości:
- wymijanie – przejeżdżanie (przechodzenie) obok pojazdu lub uczestnika ruchu poruszającego się w przeciwnym kierunku,
- omijanie – przejeżdżanie (przechodzenie) obok nieporuszającego się pojazdu, uczestnika ruchu lub przeszkody,
- wyprzedzanie – przejeżdżanie (przechodzenie) obok pojazdu lub uczestnika ruchu poruszającego się w tym samym kierunku.
W myśl nowych przepisów należy jednak pamiętać, że omijanie zabronione jest, jeśli pojazd zatrzymał się bezpośrednio przed przejściem dla pieszych. W przypadku wyprzedzania manewru tego nie można wykonywać przy dojeżdżaniu do wierzchołka wzniesienia, na zakręcie oznaczonym znakami ostrzegawczymi lub na skrzyżowaniu, z wyjątkiem skrzyżowania o ruchu okrężnym lub na którym ruch jest kierowany.
Wyprzedzanie
To jeden z najniebezpieczniejszych i najtrudniejszych manewrów, który bardzo często skutkuje wypadkami. Warto jest zatem ponownie przedstawić wytyczne oraz sytuacje, w których wykonanie wyprzedzania jest możliwe i jest zgodne z prawem. Przyjrzyjmy się warunkom określonym w Kodeksie Ruchu Drogowego.
Wyprzedzanie na skrzyżowaniu o ruchu okrężnym – możliwe jest tylko w dwóch przypadkach: jeśli jest to skrzyżowanie o ruchu okrężnym lub kierowanym.
Linia podwójna ciągła – to jeden z podstawowych zakazów. Jest jednak jeden wyjątek – zakaz wprowadzany przez znak poziomy P4 dotyczy przekraczania lub najeżdżania na podwójną linię ciągłą. Jeśli więc jesteśmy w stanie wykonać wyprzedzanie w ramach naszego pasa, np. roweru z bezpiecznym dystansem 1 m, to jest jak najbardziej dopuszczalne.
Wyprzedzanie pojazdu uprzywilejowanego – w obszarze zabudowanym nie jest to dozwolone, jednak w obszarze niezabudowanym można to zrobić, oczywiście z zachowaniem szczególnej ostrożności.
Przejście dla pieszych – przepisy jasno stanowią, że zabronione jest wykonywanie tego manewru zarówno na pasach, jak i bezpośrednio przed nim. W tym przypadku również jest jednak pewien wyjątek i wyprzedzanie jest dozwolone jeśli jest to przejście kierowane przez sygnalizację świetlną lub funkcjonariusza kontrolującego ruch.
Wyprzedzanie z prawej strony – w tym przypadku pojawia się wiele wątpliwości, jednakże należy jedynie spojrzeć w przepisy:
Dopuszcza się wyprzedzanie z prawej strony na odcinku drogi z wyznaczonymi pasami ruchu, przy zachowaniu warunków określonych w ust. 1 i 7:
1) na jezdni jednokierunkowej;
2) na jezdni dwukierunkowej, jeżeli co najmniej dwa pasy ruchu na obszarze zabudowanym lub trzy pasy ruchu poza obszarem zabudowanym przeznaczone są do jazdy w tym samym kierunku.
Kierujący rowerem może wyprzedzać inne niż rower powoli jadące pojazdy z ich prawej strony. (art. 24, p. 7)
Zatrzymania i postoje
Dwie definicje tak bliskie i podobne sobie, ale z drugiej strony tak różnie traktowane przez przepisy:
Zatrzymanie – jest unieruchomieniem pojazdu niewynikającym z warunków lub przepisów ruchu drogowego, trwającym nie dłużej niż minutę, a także każde unieruchomieniem pojazdu wynikającym z tych warunków lub przepisów. Zabronione jest bezpośrednio na oraz w odległości mniejszej niż 10 m od przejazdów kolejowych i tramwajowych, skrzyżowań, przejść dla pieszych, przejazdów rowerowych, a także w tunelach, na mostach, wiaduktach czy przystankach.
Postój – to unieruchomienie pojazdu niewynikające z warunków lub przepisów ruchu drogowego, trwające dłużej niż minutę. Każdy postój jest zatrzymaniem, wobec tego obowiązują go dokładnie takie same zasady. Dodatkowo postój jest zabroniony w miejscu utrudniającym wjazd lub wyjazd oraz dostęp do prawidłowo zaparkowanego pojazdu, przed i za przejazdem kolejowym, w strefie zamieszkania w innym miejscu niż wyznaczone w tym celu.
