Jaka jest maksymalna głośność układu wydechowego w motocyklu? Jaki mandat grozi za zbyt głośny wydech? [PRZEPISY]

Mam wrażenie, że wszyscy właściciele motocykli chcieliby, aby dźwięk ich maszyn przyprawiał o gęsią skórkę. Szalejące normy emisji spalin sprawiają jednak, że katalizatory i tłumiki są coraz większe, skutecznie kastrując brzmienie jednostki napędowej. Najczęściej decydujemy się na kupno akcesoryjnego układu, który podnosi moc i znacząco zmienia klang.

Motocykle tworzone pod koniec lat 90. ubiegłego wieku nie tylko pozbawione były jakichkolwiek systemów bezpieczeństwa, ale również potężnych katalizatorów ograniczających emisję szkodliwych substancji. W związku z tym inżynierowie mogli pokusić się o tworzenie ładnych kształtów i uzyskanie pięknego brzmienia, a jedynym ograniczeniem była głośność regulowana przez przepisy. Czasy znacznie się zmieniły i dziś coraz bardziej zaostrzone normy emisji spalin zabierają nam wiele kultowych modeli, które przez lata wiodły prym na rynku. Sam klang silników również jest inny, więc właściciele jednośladów coraz częściej decydują się na zakup akcesoryjnych, sportowych układów wydechowych, pozwalających na wydobycie z jednostek czystego, niewykastrowanego dźwięku.

Motocykliści nie mogą jednak zapominać, że każda zmiana układu wydechowego nie tylko wymaga ponownego strojenia i wizyty na hamowni, ale musi on posiadać również homologację i spełniać normy dotyczące głośności. Jakie limity obowiązują w Polsce?

Najważniejsze informacje:

1. Polskie prawo stanowi dwa osobne limity głośności wydechów dla jednośladów o pojemności silnika do 125 cm3 oraz powyżej.
2. Za zbyt głośny wydech policjant może nałożyć mandat karny, zatrzymać dowód rejestracyjny, a także zakazać dalszej jazdy.
3. Jeżeli sprawa trafi na wokandę sądu możesz zostać ukarany grzywną w wysokości nawet 3000 zł.

Nie żyjemy w Stanach Zjednoczonych, gdzie zarówno tuning pojazdów, jak i normy głośności to rzecz umowna. Polskie prawo bardzo poważnie podchodzi do poruszających się po publicznych drogach motocykli oraz samochodów, dokładnie określając zarówno wyposażenie obowiązkowe, warunki dotyczące otrzymania homologacji, jak i tytułowego limitu głośności.

Limit głośności dla motocykli

Obowiązujące przepisy prawne rozdzielają dwie normy głośności – zupełnie inna dotyczy jednośladów o pojemności silnika do 125 cm3, a inny limit określony został dla motocykli o większej pojemności. Dla jednośladów o większej pojemności, którymi mogą poruszać się posiadacze kategorii A2 oraz A, ustawodawca określił limit głośności na poziomie 98 dB. Pomiar dokonywany jest przy połowie prędkości obrotowej. Warto zaznaczyć, że górna granica jest taka sama dla wszystkich motocykli bez względu na typ, liczbę i układ cylindrów czy pojemność.

Limit głośności dla motocykli o pojemności silnika do 125 cm3

Z racji mniejszej mocy oraz pojemności, jednoślady, których pojemność silnika nie przekracza 125 cm3, posiadają nieco niższy limit wynoszący 94 dB. Pomiar dokonywany jest dokładnie w ten sam sposób, dzięki czemu zarówno diagności, jaki funkcjonariusze policji przeprowadzający badanie przy użyciu sonometru mają ułatwione zadanie.

Ratunek dla zbyt głośnych wydechów? Tylko db-killer!

Zdecydowanie najlepszym wyborem będzie pozostanie przy seryjnie montowanym układzie wydechowym. Znam kilka przypadków z Niemiec, gdzie podczas badania technicznego TUV, do końcówki wydechu wkładana jest specjalna sonda, która mierzy skład spalin. W takim przypadku nawet zachowanie obowiązującego limitu głośności nie sprawi, że przegląd zostanie zakończony wynikiem pozytywnym. Diagnosta odprawi nas z kwitkiem i konieczny będzie ponowny montaż fabrycznego układu. Niewielkie grono właścicieli jednośladów decyduje się na kupno kompletnego układu renomowanej firmy, który obniża masę całego wydechu, zmienia dźwięk, ale nadal pozwala na zachowanie wszystkich obowiązujących norm. Zgadzam się, na dzień dzisiejszy w Polsce badania techniczne przeprowadzane są w sposób nieskomplikowany, ale kto wie, być może w niedalekiej przyszłości jednym z punktów koniecznym do uzyskania pozytywnego wyniku będzie badanie sonometrem i specjalną sondą mierzącą skład spalin.

Niewielu motocyklistów zdaje sobie sprawę, że wymiana kompletnego układu nie ogranicza się jedynie do jego wymiany. Drastycznie zmieni się skład mieszanki i konieczna będzie kosztowna wizyta u specjalisty, który zmieni jej skład, wystroi motocykl i sprawdzi go na hamowni. Zazwyczaj takie czynności nie są wymagane przy wymianie samej końcówki, ponieważ pozostaną seryjne kolektory i katalizator. Nie spodziewajcie się jednak przy takim zabiegu wzrostu mocy czy zmiany przebiegu momentu obrotowego.

Jeżeli wasz wydech jest zbyt głośny i przekracza obowiązujące limity, należy rozpatrzyć zakup db-killera. Ten niewielki element pozwoli znacznie wyciszyć generowany przez silnik dźwięk, co zdecydowanie docenicie podczas dalszych wyjazdów. Gwarantuję wam również, że podziękują wam wasi sąsiedzi.

DB killer – co to jest, jak działa i jak go dobrać?

Za zbyt głośny wydech otrzymasz mandat

Zasady są po to, aby się do nich stosować. Nie chcę teraz wam prawić, że powinniśmy dbać o ekologię, bo taki jest fakt, ale wynika to również z szacunku do innych osób. Nocne przeloty przez duże miasto z kompletnie wybebeszonym układem są już niemodne, a wręcz doprowadzą waszych sąsiadów do zdenerwowania. Narazicie się również matkom, chorym i osobom starszym, którzy nie docenią walorów akustycznych waszego układu wydechowego. Nieprzychylnym okiem spojrzą na was również funkcjonariusze policji, którzy nie tylko mają prawo przeprowadzić podczas kontroli badanie sonometrem, ale zastosować również bardziej dotkliwe kary. Jeżeli motocykl nie spełnia norm głośności, policjant może nałożyć na właściciela mandat w wysokości do 300 zł, a nawet skierować sprawę do sądu, który może orzec karę do 3000 zł.

To jednak nie koniec konsekwencji, ponieważ podczas wykrycia przekroczenia dozwolonej głośności zatrzymany zostanie dowód rejestracyjny, który odzyskacie dopiero po przywróceniu pojazdu do stanu fabrycznego i wizycie na Stacji Kontroli Pojazdów. Koszty zatem znacznie urosną. W najgorszym przypadku policjant może zakazać dalszej jazdy, a motocykl w dalszą trasę uda się lawetą.

Na horyzoncie pojawił się nowy sposób karania za zbyt głośne układy wydechowe

Społeczeństwo systematycznie skarży się na hałasujące samochody i motocykle, więc posłowie po raz kolejny szukają nowego sposobu, który będzie w stanie realnie rozwiązać ten problem. Pierwszą propozycją przedstawioną przez RPO jest obowiązkowe badanie sonometrem każdego pojazdu podczas corocznego przeglądu technicznego przeprowadzanego przez diagnostów. Inną propozycją jest zmiana wysokości kary za zbyt głośne wydechy. Jedna z propozycji zakłada karanie uzależnione od przekroczenia ponad limit – za każdy dB ponad normę zostanie założona kara w wysokości 16,71 zł w dzień i 20,90 zł w nocy. Takie stawki będą obowiązywać tylko w przypadku, gdy limit zostanie przekroczony maksymalnie do 5 dB. Jeżeli przekroczenie będzie wyższe niż 15 dB, stawki wzrosną do odpowiednio 62,67 zł oraz 75,28 zł. Grzywna nie zostanie nałożona na właściciela pojazdu, lecz na zarządcę drogi. Mieszkańcy będą mieli możliwości wystąpienia o badania poziomu hałasu i jeśli Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska stwierdzi, że normy zostały przekroczone, nałoży karę na drogowców.

Jaką rolę pełni układ wydechowy w motocyklu?

Mylnie można twierdzić, że układ wydechowy odpowiedzialny jest jedynie za walory akustyczne. Prawda jest jednak zupełnie inna. W pracującym silniku dochodzi do tysięcy niewielkich eksplozji, które podczas nacisku na tłoki wytwarzają energię. Do efektów ubocznych zaliczamy wytwarzanie spalin, które zawierają m.in. tlenek węgla, dwutlenek węgla, tlenki azotu czy węglowodory. Aby gazy nie dostawały się do wnętrza pojazdu (w przypadku samochodów osobowych) lub nie były wydalane bezpośrednio przed jednostką napędową, konieczne jest ich odprowadzenie. Należy również pamiętać, że spaliny są bardzo gorące, więc brak układu wydechowego stanowiłby bezpośrednie zagrożenie mogące doprowadzić do zapalania się motocykla. Ponadto ma on za zadanie redukować powstający w wyniku minieksplozji hałas, a katalizator odpowiada za ograniczenie emisji szkodliwych substancji do atmosfery. Jego obecność jest zatem niezbędna, aby cała jednostka napędowa pracowała prawidłowo, a także aby zachować maksimum bezpieczeństwa. Układ wydechowy w motocyklu składa się z kolektorów znajdujących się tuż przy silniku, sondy lambda (czujnika tlenu), katalizatora, rury wydechowej i końcówki tłumika.