Jeżdżenie motocyklem z wykorzystaniem techniki międzygazu wydaje się sztuką nie tyle tajemną, co zarezerwowaną dla najbardziej zaawansowanych motocyklistów oraz kierowców wyścigowych. Tymczasem międzygaz w motocyklu może nie tylko uratować skórę w trakcie zwykłej przejażdżki, ale i sprawić, że podróż będzie zwyczajnie bardziej komfortowa.
Zacznijmy jednak od zdefiniowania pojęcia międzygaz. W dużym skrócie chodzi, o to, że w trakcie zmiany przełożenia dochodzi do utraty prędkości obrotowej silnika względem zespołu napędowego (skrzynia biegów, koło), to z kolei sprawia, że po zapięciu biegu np. niższego dojdzie do szarpnięcia. Chwilowe dodanie gazu przed redukcją powoduje podniesienie prędkości obrotowej wału korbowego, przez co spadek obrotów wału w trakcie zmiany biegu nie będzie aż tak widoczny. To finalnie powoduje, że po zredukowaniu biegu nie odczujemy takiego szarpnięcia.
Międzygaz. Jak to wygląda w praktyce?
Dopracowanie techniki międzygazu sprawi, że będziesz w stanie zmieniać przełożenia bez użycia sprzęgła i bez dodatkowego obciążenia skrzyni biegów. Jak to możliwe? Sprzęgło nie jest cudownym remedium dla skrzyni biegów, a zwykłym elementem, który rozłącza przekazywanie momentu obrotowego z wału korbowego na wałki skrzyni biegów. Jeśli wyrównasz obroty obu podzespołów i zmiany biegów dokonasz w precyzyjny sposób, to nie dojdzie do zgrzytu lub obciążenia przekładni. Oczywiście ta sztuka wymaga ogromnej wprawy, ale jej dopracowanie może się opłacić – szczególnie jeśli dojdzie na wyjeździe do zerwania linki lub złamania dźwigni sprzęgła. Dla niedowiarków i malkontentów przytoczę jeszcze metodę zmieniania przełożenia w motocyklu wyposażonym w quickshifter. Dzięki temu ustrojstwu dochodzi do chwilowego rozłączenia zapłonu, przez co różnice obrotowe między podzespołami są bardzo niskie, tutaj głownie chodzi o bardzo krótki czas rozłączenia transmisji w konkretnym momencie – przy zmianie przełożenia w motocyklu wyposażonym w quickshifter nie musimy używać sprzęgła. Za równo do góry, jak i do dołu.
Zresztą do potwornego zgrzytu w skrzyni biegów może dojść nawet w trakcie zmiany biegów z wykorzystaniem sprzęgła. Wystarczy, że w zmianę biegów wykonasz na tyle wolno, że prędkość obrotowa silnika spadnie do prędkości tzw. wolnych obrotów. Lepiej tego nie próbować.
Dlatego w tym momencie należy poruszyć metodę zmiany biegów z zastosowaniem tzw. międzygazu bez użycia sprzęgła. Tak, to możliwe! Chodzi o to, że w momencie zmiany biegów (do góry, czy do dołu) delikatnie naciskamy na dźwignię zmiany biegów i w tym momencie równie delikatnie otwieramy przepustnicę. To spowoduje, że bieg zostanie zmieniony bez zgrzytu czy obawy o uszkodzenie skrzyni biegów. Dzięki temu unikniemy spadku prędkości obrotowej silnika, a zmiana biegu będzie bardziej płynna i zajmie zdecydowanie mniej czasu – to jest istotne szczególnie w sporcie.
Międzygaz. Kiedy stosować?
Stosowanie międzygazu jest szczególnie istotne dla przeciętnego kierowcy w dwóch sytuacjach. Przede wszystkim w momencie jazdy po drodze o słabej przyczepności, lub w ciężkich warunkach atmosferycznych, w których opony są szczególnie narażone na utratę przyczepności. Dzięki zastosowaniu międzygazu unikamy sytuacji, w których na koło wywierana jest siła, która może zerwać przyczepność. To ważne również w turystyce, kiedy po prostu chcemy dojechać do celu naszej podróży, a pogoda robi wszystko, aby nam to uniemożliwić. Zresztą nawet jeśli pogoda dopisuje, dzięki stosowaniu międzygazu zwiększysz komfort podróży, co zdecydowanie doceni Twój pasażer.
Druga szczególnie istotna sytuacja, w której stosowanie międzygazu jest ważne, to dynamiczne wytracanie prędkości podczas jazdy sportowej. W sytuacji, w której ostro hamujesz silnikiem, poprzez zrzucenie np. dwóch biegów w dół może dojść do zablokowania tylnego koła w skutek wejścia silnika w bardzo wysoki rejestr obrotowy. Wcześniejsze dodanie gazu spowoduje, że przejście o dwa biegi niżej stanie się bardziej płynne, a o kolo zachowa swoją trakcje.
Międzygaz, a praca skrzyni biegów
Stosowanie techniki zmiany biegów z tzw. międzygazem może się opłacić nie tylko z punktu widzenia przyczepności i komfortu jazdy, ale również i żywotności całego zespołu napędowego (skrzynia biegów, łańcuch, koła zębate, czy opona). Wpływ na to ma właśnie niwelowanie różnic w prędkościach obrotowych, przez co minimalizujemy naprężenia na wcześniej wymienionych elementach. Jednak międzygaz sprawia, że w największym stopniu poprawiamy los naszej skrzyni biegów. Dlaczego?
W JAKI SPOSÓB DZIAŁA MANUALNA SKRZYNIA BIEGÓW W MOTOCYKLU LUB MOTOROWERZE? ZMIANA PRZEŁOŻEŃ JEST NIEZWYKLE PROSTA
Już tłumaczymy. Zacznijmy jednak od rozmiaru skrzyni biegów w motocyklu. Jest ona znacznie mniejsza niż przekładnia w np. samochodzie. Czy wynika to z masy pojazdu? Oczywiście, ale nie do końca. Ogromny wpływ na wielkość skrzyni biegów w aucie ma zastosowanie synchronizatorów. Dzięki nim zmiana przełożenia jest przyjemniejsza, bardziej komfortowa i łatwiejsza. W motocyklach, ze względu na masę i rozmiary, skrzynia biegów nie jest synchronizowana. Oznacza to, że wyrównywanie różnic w prędkościach obrotowych miedzy wałem korbowym, a skrzynią biegów należy do kierowcy. Wprawne dodawanie gazu między przełożeniami sprawi, że unikniemy charakterystycznych szarpnięć czy niepożądanych zgrzytów, to finalnie może przełożyć się da przedłużenie żywotu naszego zespołu napędowego.
