Kupując jednoślad do miasta można wybrać motorower zamiast skutera. Co przemawia na korzyść jednych i drugich konstrukcji i która filozofia mikro-moto jest dla Ciebie najodpowiedniejsza?
Chyba większości osób poprzez pojęcie skutera rozumie pojazd na małych kołach, na którym pozycja jeźdźca zbliżona jest do siedzenia na krześle, natomiast motorower przypomina – jak sama nazwa wskazuje – rower z zamontowanym silnikiem. O ile prawo nie rozróżnia tych dwóch podziałów, o tyle w salonie możemy dokonać wyboru, który może zaważyć na tym, czy będziemy zadowoleni z nowego nabytku. Jako właściciel obu rodzajów pojazdów z silnikami 4T postaram się wam pokazać plusy i minus motorowerów i skuterów.
Skuter:
Plus. Twist & go – czyli specyfika prowadzenia skutera, która polega tylko na operowaniu manetką gazu – resztę wykonuje przekładnia bezstopniowa – chyba największa zaleta jazdy skuterem po mieście.
Plus. Łatwość prowadzenia – mało absorbująca obsługa pojazdu sprawia, że kierujący może się w pełni skupić na drodze i przepisach.
Plus. Oba hamulce przy kierownicy – jak w rowerze, tylko na odwrót – przedni i tylny hamulec uruchamiane są za pomocą klamek, dozowalność siły hamowania jest łatwa do kontrolowania.
Plus. Zazwyczaj szerokie ogumienie – doskonale spełnia swoją rolę podczas pochylania skutera w zakrętach, często jedynym ogranicznikiem przechyłu jest stopka centralna lub strach kierującego. Wbrew pozorom powierzchnia styku szerokiej opony z asfaltem jest taka sama jak wąskiej.
Plus. Wielkość idealna do miasta – skutery są krótkie, mają mały rozstaw kół, dzięki czemu nadają się do pomykania między samochodami w zatłoczonym ruchu miejskim, ciasnych nawrotów i szybkich manewrów.
Plus. Dużo części tuningowych – do popularnych skuterowych silników, takich jak 139QMB, Minarelli, P/G dostępnych jest więcej części zamiennych i tuningowych, niż wielu przeciętnych użytkowników potrzebuje. Dzięki temu można łatwo spersonalizować swój pierdzik.
Plus. Bagażnik. W przeciwieństwie do większości motorowerów wszystkie skutery posiadają różnego rodzaju schowki i bagażnik pod kanapą.
Ciąg dalszy pod materiałem wideo
Plus. Duży wybór marek i modeli – tutaj nie ma czego wyjaśniać, po prostu modeli skuterów jest tyle, że każdy znajdzie coś, co mu się spodoba i zazwyczaj nie będzie to tylko jeden skuter.
Minus. Straty energii na przekładni CVT – w porównaniu do motorowerów silniki skuterów są zazwyczaj nieco mocniejsze, choć osiągi są porównywalne. Powodem takiego stanu rzeczy jest sposób przeniesienia napędu, który powoduje straty – wynikają one m.in. z przenoszenia napędu paskiem i specyfiki budowy wariatora.
Minus. Jeden niekończący się bieg – szczególnie dokuczliwy w głośnych silnikach dwusuwowych. Wynika on z faktu, że za przyspieszanie nie odpowiada sam silnik, tylko przekładnia. W efekcie silnik pracuje cały czas na maksymalnych obrotach, co niekiedy może przypominać przykaszanie trawy lub ścinanie drzewa.
Minus. Słaba elastyczność – niewątpliwy minus, dotkliwy podczas jazdy w mieście. Dojeżdżając do skrzyżowania włączasz kierunkowskaz, zwalniasz z 50km/h do ok 20, bierzesz zakręt i odkręcasz gaz, aby znowu przyspieszyć. Niestety, kiepska elastyczność sprawia, iż skuter nie rozpędza się tak żwawo, jak podczas startu zatrzymanego. Podczas startu spod świateł obroty natychmiast pną się w górę, a rozpędzaniem zajmuje się trio przeniesienia napędu: wariator, pasek, sprzęgło.
Przyspieszanie jest wynikiem zmiany proporcji obrotów silnika do obrotów tylnego koła (w uproszczeniu). Gdy przyspieszamy podczas powolnej jazdy, silnik nie wkręca się na wysokie obroty, gdyż jest osłabiany przez pracującą przekładnię CVT. Obroty rosną powoli, prędkość tak samo.
Minus. Pasek napędowy – ryzyko pęknięcia podczas jazdy nie raz przechodzi przez myśl jeżdżącym skuterami, zwłaszcza gdy pasek nie był dawno wymieniany lub jest takiej sobie jakości. Szybka wymiana na poboczu? Nawet w razie posiadania wszystkich niezbędnych narzędzi niemożliwa, gdyż rozgrzane części silnika uniemożliwiają odkręcenie wariatora.
Minus. Zazwyczaj kiepski dla dwóch osób –
abstrahując od tego, że najmniejsze skutery raczej nie pozwalają dosiąść się drugiej osobie, to obciążenie skutera masą ok 140kg nierzadko skutkuje tendencją do gubienia przyczepności przez przednie koło, a niekiedy nawet wykonania mimowolnego wheelie. Przyczynami są m.in. rozstaw kół i ich wielkość – obie za małe. Poza tym przy jeździe we dwie osoby prędkość 20-30km/h nie jest niczym rzadkim.
Minus. Koła, niski komfort jazdy – zwłaszcza w skuterach z kołami o wielkości 13-14″ (felgi 10″) jazda po dziurach może być niebezpieczna, jeżeli trafimy na szczególnie głęboką wyrwę w nawierzchni. Ponadto małe koła wymagają użycia całkiem twardych zawieszeń, które dodatkowo potęgują wstrząsy podczas jazdy po nierównościach. Niestety, na najmniejszych kołach często pojawiają się zaciski jednotłoczkowe.
Motorower:
Plus. Skrzynia biegów i sprzęgło – dają komfort prowadzenia niczym w motocyklu – można jechać na przełożeniu odpowiednim do warunków, prędkości czy danej sytuacji np. na wysokim biegu by oszczędzać paliwo lub dokonać redukcji, gdy trzeba dojeżdżamy do wzniesienia. Dzięki sprzęgłu i luzowi silnik nie gaśnie, gdy są zbyt niskie obroty silnika lub jest zbyt zimno, bo można dodać gazu, który nie jest przenoszony na koło. Niekiedy można spotkać motorowery pozbawione konwencjonalnego sprzęgła – zastępuje je sprzęgło odśrodkowe.
Plus. Dobry do nauki jazdy motocyklem – wszelkie podstawy można nabyć podczas jazdy na manualu tzn. nauczyć się obsługi sprzęgła, biegów, hamulca pod prawą nogą. Dodatkowo pozycja za kierownicą powinna zadowolić osoby, które nie lubią “siedzieć na kiblu”. Jeżeli zamierzasz kiedyś zrobić prawko A, doświadczenie na małym moto na pewno zaprocentuje.
Plus. Lepsza elastyczność – gdy już ujarzmimy biegi, będziemy zadowoleni z tego, co może nam zaoferować mały piecyk. Redukcja pomoże dynamiczniej wyprzedzić wlekący się samochód czy pokonać stromy podjazd.
Plus. Napęd łańcuchem – tu nic nie ma prawa pęknąć! Obojętnie w jaką trasę się nie wybierzesz możesz być spokojny, że stracisz przeniesienia napędu z silnika na koła. W zamian musisz od siebie poświęcić trochę czasu co tysiąc kilometrów na napięcie łańcucha i jego nasmarowanie.
Plus. Idealny dla dwóch osób – motorower o wielkości Suzuki GS500 bez problemu przewiezie dwie osoby, dając się przy tym opanować i rozpędzając do 50km/h. Po zejściu z siedzenia nie trzeba się obawiać skoliozy, gdyż obie osoby siedzą wygodnie i w naturalnych pozycjach.
Plus. Większe koła, komfortowe zawieszenie – felgi w rozmiarze zazwyczaj 17″ dają w połączeniu z oponą koło o wielkości 21″ – większe niż w ścigaczach. Dzięki nim dziury i uszkodzona nawierzchnia nie stanowią problemu dla kierującego i pojazdu. Większe koła to także większe tarcze hamulcowe, a więc poprawa efektywności hamowania. Dwutłoczkowe zaciski nie są niczym niezwykłym, nawet na tylnej tarczy. Bardziej miękkie zawieszenie dodaje swoje trzy grosze, dzięki czemu osoby o niezbyt trwałym uzębieniu nie muszą się bać o swoje plomby.
Plus. Długie przełożenia w 4T – silniki czterosuwowe wyposażone są zazwyczaj w cztery biegi, z czego najkrótszy jest tylko pierwszy. Nie utrudnia to poruszania się po mieście, choć ma i swoją cenę – długie biegi oznaczają trochę gorsze przyspieszenia.
Minus. Brak ochrony przed warunkami atmosferycznymi. Niemal wszystkie motorowery nie zapewniają odpowiedniej ochrony przed deszczem, wodą i wiatrem. Ze względu na brak podestu często dochodzi do przemoczenia butów i spodni. Nasze kończyny ze względu na brak owiewek są narażone na wychłodzenie.
Minus. Krótkie przełożenia w 2T – silniki dwusuwowe, choć o większej mocy, zazwyczaj do sprawnego przyspieszania potrzebują sześciu biegów. Taka ilość przełożeń sprawia, iż często trzeba mieszać w skrzyni, aby jechać po japońsku, czyli “yako-tako”. Gdy się człowiek przyzwyczai da się z tym żyć, ale częste postoje na skrzyżowaniach potrafią być nieprzyjemne.
Minus. Wymagająca oswojenia obsługa pojazdu – stosunkowo krótkie przełożenia skrzyni biegów (w porównaniu do motocykli, gdzie np. na 1 biegu można osiągnąć 100km/h) wymuszają obycia i umiejętności intuicyjnej ich zmiany, bez której z pewnością nie jeden znak zdarzy się przegapić. Dlatego zapuszczanie się w godzinach szczytu na ruchliwe ulice nie jest tym, na co pozwolić może sobie motorowerowy żółtodziób.
Minus. Sprzęgło, hamulec nożny – to co jest plusem, może być też minusem – w tym przypadku należy się przyzwyczaić, że pod lewą dłonią mamy sprzęgło, a tylny hamulec obsługujemy pedałem. Dla niektórych wyczucie odpowiedniej siły hamowania może być trudniejsze, niż analogiczna czynność wykonana na tradycyjnej klamce.
Minus. Zazwyczaj cienkie, rowerowe opony – obecne zazwyczaj w 4T, ograniczające opory toczenia cienkie opony poza nikłymi walorami estetycznymi również w prowadzeniu nie pomagają. Jazda po frezach nie należy do najprzyjemniejszych, a głębokie składanie się w zakrętach jest zwyczajnie niemożliwe. Trzeba nauczyć się wyczuwać, kiedy tylna opona przesuwa się ku krawędzi – tej metaforycznej i rzeczywistej – by nie zaliczyć gleby przy szybko pokonywanych zakrętach.
Minus. Mało części tuningowych – miłośnicy przeróbek i customów muszą się z tym pogodzić – części będzie mało. W zamian mają dostęp do akcesoriów motocyklowych, które przy odrobinie szczęścia można zamontować do motoroweru, jednak te potrafią mieć swoją cenę.
Minus. Stosunkowo mały wybór modeli – rynek motorowerów traktowany jest po macoszemu, a w ziązku z czym wybór modeli jest bardzo ograniczony. Oznacza to, iż zazwyczaj “gdy się nie ma, co się lubi, to się lubi co się ma”.
To tyle jeśli chodzi o analizę wad i zalet poszczególnych typów pojazdów.
Osiągi? W 4T i skutery i motorowery osiągają seryjnie podobne prędkości ok. 65km/h. Przyspieszenie ze startu również jest mniej więcej takie same i wynosi ok 10 sekund. Inaczej natomiast ma się kwestia spalania, gdy skuter potrzebuje 2,5-2,8L w mieście i 2,2 L poza miastem na 100km, motorower zadowoli się ok 2,3-2,5L w mieście i 2L poza miastem – a więc bardzo mało.
Mam nadzieję, że osoby zastanawiające się nad wyborem pomiędzy małymi a większymi kółkami podejmą świadomą decyzję dzięki tej publikacji Skuterowo.com. Co prawda suche fakty nie są tak dobre jak empiryczne poznanie tematu, jednak osoby szukające prostego środka lokomocji zapewne po przeanalizowaniu powyższego wybiorą skuter, a chcący poczuć namiastkę motocyklowego życia – motorower.
Dla zainteresowanych tematem lista niektórych motorowerów dostępnych w Polsce:
Aprilia RS, Derbi Senda, Honda NSR, Keeway X-Ray, Kingway Chopper, Naked, Kymco Activ, Nexxon, Peugeot XPS, Rieju Tango, RS2, NKD, Romet Ogar 900, ZetKa, Yamaha TZR, DT 50, Zipp Salmo, Shock.
Fot.: Skuterowo.com/Michał Wujak/Aprilia
