Skuter i technika: Hamulce Bębnowe

Każdy skuter, oprócz silnika umożliwiającego mu rozwijanie prędkości musi być wyposażony w urządzenia zdolne do obniżania szybkości na życzenie użytkownika. Takimi urządzeniami są właśnie hamulce, należą do nich m.in. hamulce bębnowe. Rozwiązanie to pomimo przestarzałej konstrukcji nadal stosuje się w skuterach. Dlaczego?

Głównie z racji faktu, iż skutery o pojemności 50 ccm nie osiągają dużych prędkości. Hamulce bębnowe mają to do siebie, że pełnią raczej rolę “zwalniaczy”, a nie prawdziwych hamulców, ale mimo to wytwarzają zadowalające (jak dla skutera) tarcie. A to właśnie tarcie jest tym, co zatrzymuje pojazd. Jest ono przekazywane przez hamulce na koła pojazdu, a te za pomocą opon wytwarzają opór w kontakcie z nawierzchnią. Jako, że hamulec bębnowy wytwarza małe tarcie zazwyczaj umieszcza się go przy tylnym kole – pełni on wtedy rolę hamulca pomocniczego. Zastosowanie to można wytłumaczyć także tym, że podczas hamowania dochodzi do transferu masy jadącego skutera w wyniku którego przednie koło jest dociążane, a tylne odciążane – odciążone koło może przenosić znacznie mniejsze tarcie, stąd stosuje się przy nim hamulce bębnowe. Oczywiście efektywność pracy tych hamulców rośnie wraz z komplikacją ich budowy, jednak rozwiązania stosowane w popularnych motorowerach nie należą do grona tych udziwnionych konstrukcji. No dobra, a zatem z czego zbudowane jest urządzenie służące do ograniczania prędkości tylnego koła?

Hamulce bębnowe w skuterze są zazwyczaj mało skuteczne.
Hamulce bębnowe w skuterze są zazwyczaj mało skuteczne.

Podstawowym elementem hamulca bębnowego jest bęben. Jest on umieszczony w piaście tylnego koła, czyli w większości skuterów po prostu w centrum felgi. Ma on kształt… bębna, stąd jego nazwa. Bęben jest w środku pusty, aby mogły w nim pracować pozostałe elementy układu hamulcowego. Podczas hamowania bęben nagrzewa się, jednak w wyniku omywania go przez opływające skuter powietrze jest on efektywnie chłodzony.

Do korpusu przekładni przymocowane są pozostałe elementy hamulca bębnowego. Gdy koło jest osadzone na wahaczu znikają one wewnątrz felgi. Co natomiast ujrzymy, gdy zdejmiemy felgę? Naszym oczom ukarzą się szczęki hamulcowe, zamocowane nieruchomo (w taki sposób, że nie mogą one wykonywać ruchów obrotowych razem z felgą) do wspomnianej przekładni. Każda ze szczęk ma kształt półkola, wykonana jest metodą odlewania, a jej zewnętrzna powierzchnia (przebiegająca tuż przy ścianie bębna) pokryta jest okładziną cierną. Obie szczęki ułożone w koło mają średnicę trochę mniejszą niż bęben i utrzymywane są przy sobie za pomocą jednej lub dwóch sprężyn.

Zobacz jak działa hamulec bębnowy w skuterze:

Widoczna dźwignia hamulca bębnowego w Inca Street.
Widoczna dźwignia hamulca bębnowego w Inca Street.

Aby hamulec mógł zadziałać niezbędna jest część rozsuwająca szczęki od siebie, dzięki której będą one ocierać okładzinami ciernymi o bęben. Takim elementem jest rozpieracz, płaski podłużny element schowany w zagłębieniach w szczękach. Rozpieracz jest wyprowadzony na zewnątrz korpusu przekładni, a do jego zakończenia przymocowana jest linka hamulcowa. Naciśnięcie klamki hamulca wymusza ruch linki hamulcowej powodując, że rozpieracz obraca się – jego dłuższa strona rozpycha umieszczone po bokach szczęki hamulcowe, umożliwiając hamowanie. W zależności od ilości rozpieraczy wyróżniamy hamulce typu simplex – z jednym rozpieraczem, oraz duplex – z dwoma rozpieraczami. W skuterach najczęściej stosowane są hamulce bębnowe typu simplex. Wadą tego rozwiązania jest to, że nacisk na bęben wywierany jest jedynie od strony umieszczenia rozpieracza – po stronie przeciwnej tarcie jest minimalne lub nie występuje wcale.

Charakterystyczną cechą hamulców bębnowych w skuterze jest to, że wraz ze zużywaniem się okładzin ciernych zaczynają one coraz słabiej hamować. Niezbędne staje się wtedy podkręcenie linki hamulca umieszczonej na przedłużeniu rozpieracza. Tej i pozostałych wad nie mają hamulce tarczowe, stosowane coraz częściej jako zarówno przednie jak i tylne hamulce w skuterach. Dlaczego hamulce tarczowe są lepsze i dlaczego? O tym w następnym odcinku serii Skuter i Technika na Skuterowo.com.

Ciąg dalszy pod materiałem wideo

Inne publikacje na ten temat:

3 opinii

  1. W Hondzie Pantheon tak właśnie było, hamulec tylny był bębnowy-hydrauliczny, a linka służyła wyłącznie do hamulca postojowego.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Back to top button